İşte bu Türkiye’yi bitirir: Tekstilde 3 ay içinde en az 400 bin kişi işini kaybedecek !
DİSK’e bağlı Tekstil İşçileri Sendikası Başkanı Rıdvan Budak, 2008’in
başından bu yana tekstil sektöründe 200 bin kişinin işini kaybettiğini
belirtip“400 bin kişi daha Mart ayı gelmeden işinden olacak. Pek çok büyük
fabrika, üretimi neredeyse durdurma noktasına getirdi ama
açıklayamıyor” diye konuştu.
Krizden en çok etkilenen sektörün tekstil olduğu malum. Bu sektörde
sadece 500-550 bini sigortalı, kalanı kayıt dışı 3 milyona yakın insan
çalışıyor. Sektörde neler olup bittiğini en iyi gözlemleyen adeta kriz
masası gibi çalışan yer de kuşkusuz Tekstil İşçileri Sendikası.
Sendika’nın Davutpaşa’daki merkezinde Başkan Rıdvan Budak ile sohbet
ediyoruz. Sohbetimiz sırasında bile telefonlar susmuyor. Bursa’dan,
Denizli’den, Adana’dan, Gaziantep’ten yeni yeni eleman çıkarma
ihbarları geliyor. Bir dönem DİSK Başkanlığı yapan, sonra siyasete
atılıp milletvekili olan Rıdvan Budak, tabanın baskısı sonucu yaklaşık
1 yıldır DİSK’e bağlı Tekstil İşçileri Sendikası Başkanlığı görevini
üstlenmiş durumda. “Oldukça sıkıntılı bir dönemde bu işe yeniden
soyundum” diyen Rıdvan Budak, tekstilde çok büyük bir kan kaybı
yaşandığını, ancak ne yazık ki Hükümet’in bu durumu göremediğini
söyledi. Gelinen noktayı “2001’den daha beter bir durumdayız” diye
özetleyen Budak ile krizin tekstil sektöründeki yansımalarını konuştuk.
Tekstil gördüğümüz kadarı ile krizden en ağır yarayı alan sektör.
Çin ile rekabette zorlanan sektör zaten 2004’ten bu yana direncini
kaybetmişti. Son kriz de işin tuzu biberi oldu sanırım?
SEKTÖR % 35 KÜÇÜLECEKBu sektörde 3 milyon insan çalışıyor. 10 milyon insanın karnı bu
sektörden doyuruyor. Ancak Hükümet bu sektörü ne yazık ki kaderine
terketti. Rekabet gücünü kaybeden sektör 2004’ten bu yana hızla kayıt
dışına çıkarak ayakta kalmaya çalıştı. Eskiden Merter’de “öğle
yemeği+sigorta” ilanları camlardan eksik olmazdı. Şimdi bu ilanlar
ortadan kalktı. Hızla eleman çıkarma sürecine gidildi. İşçi de artık
sigorta filan talep etmez oldu. Biliyor ki hiçbir işveren buna
yanaşamaz. Sigortanın yerini yeşil kart aldı. Şu an sektörde çalışan da
çalıştıran da mutlu değil. Devletin aldığı yüksek primler, enerji
girdilerindeki sürekli artış ve banka faizleri Türkiye için bu çok
önemli sektörü bitirme noktasına getirmiş vaziyette.
İÇİNDE BULUNDUĞUMUZ KRİZ SEKTÖRÜ NASIL ETKİLİYOR?2008 yılı başından bu yana en az 200 bin kişi tekstil sektöründe
işini kaybetti. Bir çok fabrika kapandı. Atölyeler, fasoncular cabası.
Devler birer birer gidiyor. Bakın Şahinler Holding iflas aşamasında.
Sönmez tamamen kapattı. Çağlar’ın şirketlerinde 15 bin çalışan vardı.
Şimdi 2 bin kişi bile bulamazsınız. Konukoğlu neredeyse yüzde 90
küçüldü. Bossa satıldı. Çukobirlik’te 10 bin kişi çalışırdı. Şimdi 500
kişi ya var ya yok. Antbirlik’ler, Sümerbank’lar yok oldu gitti.
Söke’deki Lee fabrikası ile konuştum. Belçika’ya, Hollanda’ya 700
binlik kot siparişleri vardı. Adamlar iptal etmiş. Celal Sönmez’le
sohbet ediyoruz geçenlerde. ’35 milyon dolar yenileme yatırımı yaptın.
700 kişiden 250 kişiye düştün. Üretimde yüzde 97 verimliliği yüzde
96.5’lik kaliteyi yakaladın. Senin ürettiğinden daha kalitelisi dünyada
yok. Malını daha üretmeden satıyorsun. Nasıl bu hale geldin’ diye
sordum. ’Çünkü fiyatı ben belirlemiyorum. Dampingli ithalat belirliyor.
Enerji ve vergi yükü de binince para kazanmak imkansız. O kadar
yatırıma rağmen, banka borcum olmamasına rağmen firmam 5 yıldır bir
kuruş kâr etmedi’ dedi. Bir şey diyemedim.
SEKTÖRDE KAPANMA AŞAMASINDA ÇOK FİRMA VAR MI?Kimse kapattık demiyor, bunu gizliyorlar ancak Şubat-Mart gibi
artık olay dayanılmaz noktaya gelecek. Ben önümüzdeki 3 ay içinde en az
400 bin kişinin daha işini kaybedeceğinden korkuyorum. Sektör en az
yüzde 30-35 küçülme tehlikesi ile karşı karşıya
BUNU ÖNLEMENİN BİR ÇARESİ YOK MU?Var da bu kararı alacak Hükümet ortada yok. Düşünün ki bu hükümetin
ekonomiden sorumlu bakanı Mehmet Şimşek ’Tekstili Çin’e bırakalım’
diyebiliyor. Bir diğer bakan Tüzmen, Mısır’daki serbest bölgeyi
pazarlıyor. Çok net birşey söylüyorum. Bu sektörde en az 400 bin kişi
daha Mart ayına kadar işinden olacak diyorum. Çok radikal önlemlere
ihtiyaç var. Hükümet bu sektörden 6 ay boyunca SSK primi ve vergi
istemeyecek. Bu kadar net. Bunun karşılığında da işveren hiç kimseyi
işten çıkartmamayı taahhüt edecek. Bu olmadığı takdirde bu sektör
biter. Bu kararı almak, devlet adamı gibi durmak lazım. Eğer bu
yapılmazsa, devlet daha sonra hiç vergi alamayacak. Sokağa dökülecek
binlerce işsiz de cabası olacak.
EKONOMİDEN ANLAMAYAN SİYASETÇİ DE OLMAMALIAvrupa Birliği’nin, 25 üye ülkedeki toplam 2.5 milyon tekstil
işçisinin bir tanesinin bile işinden olmaması için 500 milyon euroluk
bir önlem paketi açtığını hatırlatan Budak “25 ülkede toplam 2.5 milyon
işçi. Bu ülkelerin otoriteleri seferber olmuş durumda. Bizde var sadece
3 milyon işçi. Ancak bizim politikacıları kılını kıpırdatmıyor. 2001
krizinde de ne yazık ki ekonomiden çok fazla anlamayan bir başbakanımız
vardı. Bugün de ne yazık ki ekonomiden anlamayan, dünyada neler olup
bittiğini göremeyen bir başbakan var. Ben diyorum ki ekonomiden
anlamayan hiç kimse siyasetçi olmamalı” dedi.
Vatan
Ercan İNAN
haber3